मुखै रसाउने त्यसमा पनि स्थानीय रातो रङ्गको कुखुराको भालेको मासु l अहिले सम्झना गर्दा पनि मुखै भरि पानी आउछ किनभने विदेशिएको धेरै वर्ष भयो l त्यो सम्झनाले सारै सताउछ र कल्पना मात्र गरी रहेको हुन्छु lअमेरिकामा बसाई छ ,तर मन भने मूलक तिर पुग्छ र पुग्नु पनि स्वाभाविक हुन्छ l जीवनको चार दशक पहाड ,तराई र लेक र बेसी चारियो l उतैको सम्झनाले मस्तिस्कमा घोची रहन्छ l बाल अवस्थामा गरेका कुराले जो कसैलाई पनि अमिट छाप परेको हुन्छ र मलाई पनि पर्नु स्वाभाविक हुन्छ l 

धेरै पहिलेको कुरा हो आफू १० कक्षाको परीक्षा दिएर आफ्ना बाजे बराजुले पौरख गरी सन्तानहरुको लागि जुटाई दिएका मधेसको खेती हेर्न मन लाग्यो l नेपालको पूर्वको सुन्दर सहर धरानबाट सुदुर पश्चिम कैलालीको टिकापुरको छेउछाउ गाउमा भारत हुँदै पुन आफ्नो मुलुक छिरे l त्यसबेला पूर्वबाट पश्चिम पुग्न भारत भई जानु पर्ने थियो र यातायातको सुविधा थिएन l म पनि काकासंग पछाडि झोला भिरेर गन्तब्य तिर हिडेको ३ दिनमा पुगे l मेरो हजुर बुवाको पनि बुवाले ,जब अङ्ग्रेजले नयाँ मुलुक (बाके ,बर्दिया ,कैलाली तथा कंचनपुर ) नेपाललाई सुपुर्दगी गरे पछि त्यो समयमा जिजु बुवाले केही मौजा (केही गाउँहरू) पाउनु भएको प्रशस्त खेती बारी रहेछ l

त्यो समय एउटा जुग नै बितेको मान्नु पर्छ आफू अहिले पाँच र सुन्ना(अर्थात् पचास ) कटिएछ l खेतीमा अत्यधिक थारु समुदायहरू थिए l थारु समुदाय ज्यादा भन्दा ज्यादा कमैया थिए र यसरि नै पुस्तै पुस्ता देखि उनीहरूलाई राख्ने प्रणाली थियो तर हाल कमैया प्रथा उन्मुलन भई सकेको छ l थारुहरुका छोरा छोरिहरुलाई सरकारी विद्यालय पढाउने पनि गरिन्थ्यो र अधिकांश काम मै लाग्दथ्ये किनभने उनीहरू बुवा आमा नै कमैया भए पछि उनीहरू साहुको घरमा काम गर्नु पर्ने हुन्थ्यो l सरकारी विद्यालयको पढाई र थारुका सन्तानले पढन पनि नपाउने अवस्थामा हामीसग रहेको एउटा थारुको छोरा पढनमा मन गर्ने तर मस्तिस्क तेज नभएको lसरकारी विद्यालयमा नक्कल गरेर या अरूको सारेर उत्रीण हुने गरेको रहेछ l

मलाई (चिट )चोराई अर्थात् नक्कलमा सहयोग गराए उ जाचमा उत्रीण भए ठुलो रातो भाले खुवाउछु भन्यो l एक छिन् मैले मानिन किनभने आफैले पढेको मात्र काम लाग्छ र भोलि आफूलाई बिकाउन सक्छ भन्ने लाग्यो l जसरि भए पनि परीक्षामा उत्रीण हुनु छ हजुर ,सहयोग गर्ने पर्छ भनी बारम्बार आग्रह गरे पछि मैले पनि रातो भाले जाडो महिनामा परिकल्पना गरे र स्वीकार गरे l सम्झौता चाही गणित र अङ्ग्रेजी विषयमा मैले परीक्षा केन्द्रमा बाहिर बस्ने र भित्रबाट ढुङ्गामा प्रश्न राखी बाहिर फ्याल्ने र मैले समाधान गरी पछि अर्कै एक सहयोगीबाट पुर्याउने गरियो l एक घण्टा जति हिडेर जानु पर्ने भयो पाठशाला सम्म एक तर्फी रूपमा l एउटा तराईमा गणित पढाउने शिक्षक आएर मलाई परीक्षा केन्द्रबाट टाढा बस्न आग्रह गर्नु भयो l मैले आफूलाई अङ्ग्रेजीमा महा पण्डित झैँ गरी वहालाई अङ्ग्रेजीमा जवाफ दिए l आश्चर्य मान्नु भयो र मलाई तपाईँ बुढा निल कण्ठमा पढ्नु हुन्छ सोध्नु भयो l

मेरो जीवनको सबै भन्दा आफूलाई ग्लानी तथा अफसोच लागेको दिन त्यही भयो किनभने म मा कत्रो अहङ्कार रहेछ l नेपालीमा सोधेको सवाललाई नेपालीमा किन नदिएको भन्दै धेरै वर्ष सम्म यो कुराले मलाई खाई रह्यो l अर्को कुरा मैले राम्रो काम गरेकै हैन l विद्यार्थी भूस्कूल छ ,त्यसले कसरि आफ्ना सन्तानलाई शिक्षाको ज्योति देला भनी मलाई धेरै वर्ष सम्म पनि पिराली रह्यो l म हाल करिब ७ वर्ष देखि अमेरिकामा छु र कुनै चिज पनि लेख्दा बिसुद्ध नेपाली मात्र लेख्न थालेको २० वर्ष भयो l मैले नेपालीमा मात्र नेपाली मूलका मान्छे सँग बोलेको दुई दशक भएछ l अङ्ग्रेजी बोल्दा म अमेरिकाको राष्ट्रपति त भैन नि ? अर्थात् भाषा हो ,जसले पनि सिक्न सक्दछ र मैले एउटा युवकलाई उसले आफै सिक्नु पर्ने दायित्वमा निरुत्साहित गर्नु पर्नेमा प्रोत्साहन गरी दिएछु l

मेरो पुर्खाले जोडेको खेतीमा दुई महिनाको अवधिमा जसलाई मैले चिट (नक्कल )चोराउन ठुलो भूमिका निर्वाह गरे आखिर अलि अलि आफूले जानेको कुरामा सहयोग कै कारण उ ८ कक्षा बाट ९ कक्षा गयो l 

परीक्षा फलको नतिजा हुने बित्तिकै पाठशालाबाट खुसीले हस्याङ्ग पस्यांग गर्दै म सँग बत्तिस वटा दाँत देखाउदै आयो र त्यही दिन रातो भाले खाईयो l यति हर्षित देखियो कि उसले नै जङ्गलमा एक्लै गएर बाघ मारेर आएको जस्तो गर्‍यो l सोझा आमा बुवालाई एक मन धान दिनु भनी जिद्दी गरी रहेको थियो l सम्झौता र सर्त अनुसार मैले सहयोग गरे र धर्म निभाए l तर नैतिक रूपमा मैले आफूलाई क्षमा गरिन l धेरै दिन भयो उ कहाँ पुग्यो होला भन्ने सोच्दै जादा हाल खाडी मुलुकमा काम गर्दै छ अरे भनेँ सुनियो lपरदेशमा आफू रहेता पनि अहिले सम्म त्यो कुरा मेरो मानस पटलमा ताजै छ l

अस्तु 

Post Comments Using Facebook

Your Comments

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Name, City, Country * Please specify you name.

Email * Please enter a valid email. e.g. [yourname@yourdomain.com].

Comment* Please enter comment.

TYPE BELOW CAPTCHA SAME AS SHOWN

CAPTCHA *  Please enter the text shown on the above image.

फोहोर, आपत्तिजनक र अशिष्ट भाषामा गाली गरिएका प्रतिक्रिया पोष्ट हुनेछैन् ।
तपाईले पठाएका प्रतिक्रिया सम्पादन टीमबाट स्वीकृत भएपछि मात्र प्रकाशन हुने भएकाले केही समय लाग्न सक्छ । असली, पुरा नाम र ठेगाना उल्लेख भएका तथा सिर्जनशील प्रतिक्रियालाई बिशेष प्राथमिकता दिइने छ ।-सम्पादक